Bài dưới đây dịch từ “Oda al gato” (Ode to the cat) của Pablo Neruda. “Ngợi ca” (Ode) là một thể thơ rất phổ biến ở phương Tây, thời xưa được những nhà thơ cổ như Horace hay Pindar dùng để ca ngợi chiến công hoặc các vị tướng. Ode được soạn có vần để hát cùng với đàn lyre. Pablo đặc biệt yêu thích thể oda, tổng cộng ông viết tới 225 bài. Vì chủ trương verso libre (câu thơ tự do), oda của Pablo không có vần như những tác phẩm cổ. Nội dung cũng khác: thay vì những điều to tát, Pablo chọn oda để ngợi ca những vật tầm thường như cái ghế, củ hành, đôi tất, và tất nhiên, ngợi ca con mèo. Trước đây tôi có dịch một oda khác rất đặc biệt có tên Ngợi Ca Cuộc Tình Bí Mật, bạn có thể click vào link để xem. Mọi con vật Đều bất toàn lúc mới sinh ra Con thì dài đuôi Con thì buồn bã Chúng hoàn thiện dần dần Khám phá xung quanh Mọc thêm nốt ruồi Bước đi duyên dáng Và học cách bay Con mèo Chỉ duy nhất con mèo Được tạo ra hoàn thiện Và tràn đầy kiêu hãnh Sinh ra đã hoàn hảo Từ chân tới đầu Bước đi đơn độc Và biết nó muốn gì Con người muốn Hóa thành cá và chim Con rắn muốn mọc thêm đôi cánh Loài chó là sư tử lạc đường Anh kỹ sư muốn trở thành thi sĩ Con ruồi học cách bay như chim én Còn nhà thơ cố bắt chước con ruồi Nhưng con mèo Chỉ muốn làm mèo thôi Cả loài mèo đều là mèo cả Từ bộ râu cho tới chiếc đuôi Từ linh cảm về một con chuột chạy Từ bóng đêm cho tới đôi mắt vàng Không vật thể nào Toàn vẹn như mèo Không một mặt trăng Không một đóa hoa nào Được tạo nên như thế Con mèo là độc nhất Như thể hoàng ngọc hay mặt trời Thân mèo là một đường mềm mại Vững chắc và tinh vi Như đường cong mũi thuyền Đôi mắt vàng Chỉ chừa lấy một khe bé xíu Nhét vừa vặn đồng xu của bóng đêm Ôi hoàng đế tí hon không vương quốc Kẻ chinh phục không có quê hương Chú hổ bé con trong phòng khách Say đắm men tình Lãnh chúa chốn thiên đàng Ngự dưới mái vòm khêu gợi Ngọn gió yêu đương Thổi qua mái nhà Mèo chiếm lấy lúc vô tình đi ngang Ngươi khẽ đặt Bốn cái chân xinh xắn Lên sàn nhà Hít ngửi và hoài nghi Mọi vật chốn phàm trần Bởi vì tất cả Đều ô uế Chẳng xứng với bàn chân tinh khiết của loài mèo Ôi kể săn mồi đơn độc Trong căn nhà Tro tàn ngạo mạn của bóng đêm Khi nằm uể oải Khi leo trèo Con mèo xa lạ Thẳm sâu không ai hiểu thấu Mật thám trong mọi căn phòng Thoắt ẩn hiện và mềm mại như nhung Tất nhiên chẳng có bí mật nào về ngươi cả Có thể ngươi chẳng khó hiểu chút nào Cả thế giới biết ngươi Một loài vật không có gì bí ẩn Có lẽ tất cả đều tin Tin rằng họ là chủ nhân Kẻ sở hữu Là ông bác của mèo Là chiến hữu, là đồng nghiệp Là môn đệ hoặc bè bạn với mèo Tôi thì không Tôi không tin điều đó Tôi không hiểu loài mèo Tôi biết mọi thứ Về cuộc sống và những quần đảo xa Về đại dương và thị thành huyên náo Về cỏ cây Về phấn hoa và nơi chúng lạc đường Biết phép cộng và phép trừ môn toán Biết hết miệng núi lửa trên đời Biết da cá sấu thật giả ra sao Biết anh lính cứu hỏa vô danh tốt bụng Biết ông cha xứ xanh xao cổ hủ Nhưng tôi không thể giải mã một con mèo Con mèo dửng dưng Trí óc tôi không sao nắm bắt Đôi mắt chúng là ẩn số bằng vàng.
